Demokrasinin temel unsurlarından biri, halkın özgür iradesiyle yöneticilerini seçebilmesidir.
Ancak siyasi yasaklar, bu süreci doğrudan etkileyen ve kimi zaman tartışmalara yol açan bir uygulama olarak karşımıza çıkmaktadır.
Siyasi yasaklar, genellikle anayasal düzeni korumak, yolsuzlukla mücadele etmek ve kamu güvenliğini sağlamak amacıyla uygulanır. Ancak bu yasaklar bazen sadece hukukun üstünlüğünü sağlamak için değil, aynı zamanda siyasi rakipleri saf dışı bırakmak için de kullanılabilmektedir. Bu noktada, siyasi yasakların gerçekten adalet mi yoksa bir siyasi mühendislik aracı mı olduğu sorusu akıllara gelmektedir.
Tarih boyunca pek çok ülkede, farklı nedenlerle siyasi yasaklar getirilmiştir. Türkiye de bu konuda birçok deneyim yaşamış bir ülkedir. Özellikle darbeler sonrası uygulanan siyasi yasaklar, halkın özgür iradesinin kısıtlanmasına neden olmuştur. 1980 darbesinin ardından siyasi liderlere getirilen yasaklar, yıllarca tartışılmış ve demokratik sürecin önünde bir engel olarak görülmüştür.
Elbette ki hukuk devleti anlayışında, belirli suçlardan mahkûm olan kişilere siyasi yasaklar uygulanabilir. Ancak bu tür yasakların nesnel, adil ve şeffaf olması gerekir. Aksi takdirde, siyasi yasaklar halkın iradesine ipotek koyan bir mekanizmaya dönüşebilir.
Bugün dünyanın pek çok ülkesinde benzer tartışmalar yaşanıyor. Demokratik toplumlar, siyasi yasakların kapsamını ve gerekliliğini sürekli olarak gözden geçiriyor. Çünkü unutulmamalıdır ki, halkın en büyük gücü sandıktır ve bu gücün önüne engeller koymak, demokrasinin özüne zarar verebilir.
Bu nedenle, siyasi yasakların hukukun üstünlüğü çerçevesinde, keyfi uygulamalara yer vermeden ve gerçekten demokratik değerleri koruma amacıyla getirilmesi büyük önem taşımaktadır. Aksi halde, bu yasaklar demokrasiyi korumak yerine, onun en büyük tehdidi haline gelebilir.
