İthalat miktarında kısmi bir azalma yaşanmasına rağmen, uluslararası piyasalardaki fiyat artışları ve tüketimdeki yükseliş, doğalgaz faturalarına zam ihtimalini gündeme taşıyor.
Doğalgaz İthalatı ve Yerli Üretim Dengesi
2023 yılının ilk dokuz ayında, Türkiye toplam 35,066 milyar standart metreküp (sm³) doğalgaz ithal etti. Bu dönemde yerli üretim, 1,566 milyar sm³ seviyesinde kaldı. Ülke genelindeki toplam tüketim ise 37,968 milyar sm³ olarak kaydedildi. Bu rakamlar, yerli üretimin tüketimi karşılamakta yetersiz kaldığını ve Türkiye'nin doğalgaz ihtiyacının büyük bir bölümünü ithalatla karşıladığını ortaya koyuyor.
Karadeniz Doğalgazı Üretimde Yetersiz Kaldı
Karadeniz’de keşfedilen doğalgaz rezervleri, yerli üretimi artırsa da beklentileri tam olarak karşılayabilmiş değil. Geçtiğimiz yıl 415,57 milyon sm³ olan üretim, bu yıl 1,566 milyar sm³’e yükseldi. Ancak, bu artış ithalat bağımlılığını azaltmak için yeterli olmadı.
Fiyatlar Yükselişte
Doğalgaz fiyatları, uluslararası piyasalarda yükseliş eğilimini sürdürüyor. 2023 yılının başında 10 doların altına düşen doğalgaz fiyatları, Mayıs ayında 10,1 dolara, Eylül ayında 11,8 dolara, Ekim ayında 12,9 dolara ve Kasım ayında ise 13,9 dolara kadar çıktı. Bugün itibarıyla fiyatlar, uzun vadeli denge seviyesi olarak kabul edilen 10 doların oldukça üzerinde seyrediyor.
Bu fiyat artışları, yerel enerji maliyetlerini doğrudan etkiliyor. Geçen yılın fiyat seviyelerinin altında olmasına rağmen, yükselen doğalgaz fiyatları özellikle kış aylarında tüketiciler için endişe verici bir tablo yaratıyor.
Zamlar Kaçınılmaz Görünüyor
Dünya Gazetesi yazarı İbrahim Kahveci’ye göre, uluslararası piyasalardaki fiyat artışlarının yerel doğalgaz faturalarına yansıması kaçınılmaz. İthalat maliyetlerindeki artış, doğrudan tüketici faturalarına yansıyacak. Bu durum, özellikle sabit gelirli hane halkı için ciddi bir ekonomik yük oluşturabilir.
Uzun Vadeli Çözüm Arayışları
Türkiye'nin enerji politikaları, doğalgazda dışa bağımlılığı azaltacak şekilde yeniden yapılandırılmalı. Alternatif enerji kaynaklarına yönelmek, enerji sektöründeki dalgalanmaların etkisini hafifletebilir. Güneş ve rüzgar enerjisi gibi yenilenebilir enerji kaynaklarına yatırım yapılması, uzun vadede enerji maliyetlerini düşürerek tüketicilere daha uygun fiyatlar sunulmasını sağlayabilir.
Tüketiciye Etkisi ve Önlemler
Artan doğalgaz fiyatları, kış aylarında tüketicilerin bütçelerine ek bir yük getirecek. Hane halkı, artan faturalar karşısında tasarruf yöntemlerine yönelmek zorunda kalabilir. Hükümetin kısa vadede sosyal destek programlarıyla dar gelirli aileleri desteklemesi ve uzun vadeli enerji projelerine ağırlık vermesi bekleniyor.
Doğalgazda yaşanan bu gelişmeler, Türkiye’nin enerji bağımsızlığı hedeflerini bir kez daha gündeme getirirken, yerli üretimin artırılmasının ve yenilenebilir enerji kaynaklarına yönelimin önemini bir kez daha ortaya koyuyor.
