Maymun Çiçeği Virüsü Nedir? Belirtileri Nelerdir?
Maymun çiçeği (monkeypox), 1958 yılında laboratuvar maymunlarında ilk kez tespit edilen bir virüstür. İnsanlarda ise ilk kez 1970 yılında Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nde ortaya çıkmıştır. Çiçek hastalığına benzer belirtiler gösteren bu hastalık, zoonotik yani hayvanlardan insanlara bulaşan bir virüs olarak bilinir. Virüs, tipik olarak şu belirtilerle kendini gösterir:
- Ateş
- Baş ağrısı
- Kas ağrıları
- Şiddetli halsizlik
- Lenf bezlerinde şişme
- Ciltte döküntü (genellikle yüzde, ellerde, ayaklarda başlar ve zamanla tüm vücuda yayılır)
Döküntüler, zamanla kabarcıklara ve kabuklanmalara dönüşerek iyileşir. Hastalığın kuluçka süresi 5 ila 21 gün arasında değişmekte olup, semptomlar genellikle iki ila dört hafta boyunca devam eder.
Maymun Çiçeği Nasıl Bulaşır?
Maymun çiçeği virüsü, enfekte hayvanların ısırması, tırmalaması ya da vücut sıvılarıyla temas yoluyla insanlara bulaşır. Bunun yanı sıra, insandan insana bulaşma da mümkündür. İnsandan insana bulaşma, genellikle enfekte kişinin solunum damlacıkları, deri lezyonları veya vücut sıvılarıyla temas yoluyla gerçekleşir. Ayrıca, virüsün bulaşması kapalı ve kalabalık ortamlarda daha hızlı olabilmektedir.
Hangi Ülkelerde Görülüyor?
Maymun çiçeği vakalarının en yoğun olarak görüldüğü bölge Afrika’dır. Özellikle Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nde ciddi vakalar kaydedilmektedir. 2024 yılı itibarıyla bu ülkede 14 binden fazla vaka rapor edilmiştir. Vakaların büyük kısmı bu bölgede yoğunlaşmış olsa da, Avrupa, Amerika ve Asya kıtalarına da vakaların yayıldığı gözlemlenmiştir. DSÖ, bu durumu dikkate alarak küresel bir acil durum ilan etmiştir.
Maymun Çiçeği Türkiye’de Görüldü Mü?
Türkiye’de maymun çiçeği vakası olup olmadığı merak ediliyor. Sağlık Bakanı Prof. Dr. Kemal Memişoğlu, konuyla ilgili yaptığı açıklamada, Türkiye’de 2024 yılı içerisinde maymun çiçeği vakasının tespit edilmediğini belirtti. Bakan Memişoğlu, “Maymun çiçeği virüsü ile ilgili gelişmeleri yakından takip ediyoruz. Şu an için Türkiye’de herhangi bir alarm durumu söz konusu değil” diyerek kamuoyunu rahatlattı. Ayrıca, Türkiye’nin sağlık altyapısının güçlü olduğunu ve olası bir salgına karşı gerekli tüm tedbirlerin alındığını vurguladı.
Maymun Çiçeği Türkiye’ye Yayılabilir Mi?
Her ne kadar Türkiye’de henüz bir vaka tespit edilmemiş olsa da uzmanlar, virüsün dünya genelinde yayılma potansiyeline dikkat çekiyor. Özellikle Afrika’dan Türkiye’ye yapılan uçuşların sıkı denetlenmesi gerektiği belirtiliyor. DSÖ’nün yaptığı uyarılara göre, Afrika dışında da maymun çiçeği vakalarının görülmesi, hastalığın sınır ötesi yayılma riskini artırıyor.
Maymun Çiçeği Aşısı ve Tedavi Yöntemleri
Maymun çiçeği virüsüne karşı spesifik bir tedavi bulunmamakla birlikte, semptomları hafifletmeye yönelik tedavi yöntemleri uygulanmaktadır. Çiçek hastalığı aşılarının, maymun çiçeği virüsüne karşı da koruyucu olduğu bilinmektedir. Ancak bu aşılar sınırlı sayıda üretilmekte ve sadece yüksek risk gruplarına uygulanmaktadır. Tedavide ise hastaların izolasyonu, destekleyici bakım ve komplikasyonların önlenmesi önem taşır.
Maymun Çiçeği ile İlgili Türkiye’nin Alacağı Tedbirler
Türkiye, maymun çiçeği virüsüne karşı dikkatli olmayı sürdürüyor. Bakanlık, uluslararası seyahatlerdeki sağlık kontrollerini artırmayı planlarken, sağlık kuruluşlarına da hastalığın belirtileri konusunda uyarılar yapılıyor. Ayrıca, DSÖ’nün yayımladığı kılavuzlar doğrultusunda, Türkiye’de de olası vakaların tespiti ve izlenmesi amacıyla bir takip sistemi oluşturulmuş durumda.
