KKTC’de yer fıstığı üretimini canlandırmak amacıyla başlatılan kapsamlı proje, ilk hasadını verdi. Güzelyurt Belediyesi, Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı (TİKA) ve Tarımsal Araştırmalar Enstitüsü’nün (TAE) ortak çalışmasıyla yürütülen proje, hem yüksek verimli çeşitlerin ekimini hem de yerel üretimi yeniden canlandırmayı hedefliyor.
Güzelyurt’ta Yer Fıstığı Üretimi Yeniden Canlanıyor
Bir zamanlar KKTC’nin en önemli tarım ürünlerinden biri olan yer fıstığı, 1990’ların ortalarına kadar 500 dönümden fazla alanda yetiştirilirken, günümüzde bu alan 1-2 dönüme kadar geriledi. İthalata bağımlı hale gelen KKTC, 2023 yılında 1 milyon dolarlık yer fıstığı ithalatı gerçekleştirdi. Ancak, Güzelyurt’ta başlatılan proje, bu tabloyu değiştirmeyi amaçlıyor.
Proje kapsamında, Güzelyurt Belediyesi tarafından tahsis edilen 5 dönümlük arazide yapılan yer fıstığı ekiminden yaklaşık 5 ton mahsul elde edildi. Deneme sürecinde, yüksek verim sağlayan Ayşehanım ve Masal isimli çeşitler kullanıldı. Ayrıca, modern tarım makineleri ile fıstığın ekim, hasat ve kabuk ayrımı süreçleri hızlandırıldı.
TİKA’dan Stratejik Destek
TİKA Lefkoşa Ofis Koordinatörü Havva Pınar Özcan Küçükçavuş, Güzelyurt İstasyonu’nda yapılan hasatta, bu projeye destek verme kararlarının yer fıstığı ihtiyacının tamamının dışarıdan karşılandığını öğrendiklerinde kesinleştiğini söyledi. “KKTC’de tarım ve hayvancılığı desteklemek, TİKA’nın öncelikli hedeflerinden biri. Yer fıstığı üretimini canlandırarak yerel çiftçilerin ekonomisine katkı sağlamayı hedefliyoruz” dedi.
Yer Fıstığında Kumlu Toprak Avantajı
Güzelyurt Belediye Başkanı Mahmut Özçınar, bu projeyi bölgenin geçmişteki tarımsal zenginliğini yeniden kazanması için bir fırsat olarak değerlendirdi. Özçınar, “Güzelyurt, geçmişte yer fıstığı üretiminin merkeziydi. Kumlu toprak yapımız, yer fıstığı üretimi için ideal. Eğer üreticilerimizi yeniden bu alana yönlendirebilirsek, yer fıstığının katma değerinden bölge olarak büyük fayda sağlayabiliriz” dedi.
Osmaniye ile Rekabet Kapıda
Osmaniye’nin coğrafi işaretli yer fıstığı, Türkiye’de bu alandaki liderliğini yıllardır sürdürmekte. Güzelyurt’tan gelen bu hamle, Osmaniye fıstığına yeni bir rakip yaratma potansiyeline sahip. Osmaniye’de yıllık yer fıstığı üretimi 50 bin tona ulaşırken, bölgenin iklimi ve toprak yapısı bu ürünün kalitesini ve aromasını belirleyen en önemli etkenlerden biri olarak öne çıkıyor. Ancak Güzelyurt’un projedeki iddialı tutumu ve yüksek verimli çeşitlerin ekimi, yeni bir rekabetin işaretlerini veriyor.
Çiftçilere Çağrı: Teşvikler Artıyor
Proje, Güzelyurtlu çiftçilere yer fıstığı yetiştiriciliğine dönmeleri için bir çağrı niteliği taşıyor. Tohumluk üretiminin artırılması ve çiftçilere verilecek teşviklerin kapsamının genişletilmesi planlanıyor. Yerel yönetimlerin desteğiyle bu üretim artışının KKTC ekonomisine önemli katkılar sunması bekleniyor.
Osmaniye’nin Fıstık Üreticilerinden Tepki
Osmaniyeli yer fıstığı üreticileri, bu gelişmeyi yakından takip ediyor. Osmaniye Tarım Platformu Üyesi Ahmet Kaya, “Osmaniye yer fıstığı, yılların emeğiyle Türkiye’de marka haline geldi. KKTC’deki bu girişim, bölgemizdeki üreticileri endişelendirmese de kalite farkıyla rekabetin korunması gerektiğini düşünüyoruz. Fıstık sadece bir tarım ürünü değil, Osmaniye’nin kültürel bir mirasıdır” ifadelerini kullandı.
Güzelyurt’taki yer fıstığı projesi, KKTC’de yerel üretimi canlandırmak adına umut verici bir adım olarak görülürken, Osmaniye’nin sektördeki üstünlüğüne de meydan okuyabilecek bir girişim olarak dikkat çekiyor. Bu yeni rekabetin, hem KKTC hem de Türkiye’de yer fıstığı üretimine ivme kazandıracağı şüphesiz. Ancak Osmaniye’nin coğrafi işaretli ürün avantajı ve yıllara dayanan üretim tecrübesi, liderliğini korumasında önemli bir faktör olmaya devam edecek.
