Dünya Meteoroloji Örgütü (WMO), 2024-2025 kışı için küresel çapta önemli bir uyarı yaptı. WMO'ya göre, yaz aylarında etkisini gösteren El Nino'nun yerini kış aylarında tam tersi bir iklim olayı olan La Nina alacak ve bu durum, dünya genelinde dondurucu soğuklar, fırtınalar ve kar yağışlarını beraberinde getirecek. El Nino'nun getirdiği sıcak dalgaları sonrasında, La Nina'nın devreye girmesiyle birlikte kış aylarının olağanüstü doğa olaylarına sahne olacağı tahmin ediliyor.
Küresel Isınma ve La Nina'nın Etkisi
WMO Genel Sekreteri Celeste Saulo, yaptığı açıklamada La Nina olayının, iklimsel döngülerle birlikte dünya genelinde hava koşullarını önemli ölçüde değiştireceğini ifade etti. Saulo, son birkaç aydır dünya genelinde nötr hava koşullarının hakim olduğunu, ancak buna rağmen aşırı sıcaklıklar ve yağışların yaşandığını vurguladı. Küresel ısınmanın etkisiyle atmosferdeki ısı birikimi devam ediyor ve bu da La Nina gibi soğutucu etkiler gösterse bile sıcaklıkların genel olarak yüksek kalacağını gösteriyor.
Özellikle Pasifik Okyanusu'nun doğu ekvatoral bölgelerinde deniz yüzey sıcaklıklarında görülen değişikliklerle tetiklenen La Nina, bu kış rüzgar, basınç ve yağış düzenlerini değiştirecek. Tropikal atmosfer dolaşımındaki bu değişiklikler, özellikle kuzey yarımkürede kış aylarında kar fırtınaları, aşırı soğuk hava dalgaları ve şiddetli rüzgarlar gibi olayların yaşanmasına neden olacak.
Ekim 2024-Şubat 2025 Arası Kritik Dönem
WMO raporunda, Ekim 2024 ile Şubat 2025 arasındaki dönemin küresel iklim açısından kritik olduğuna dikkat çekiliyor. Bu süre zarfında, dünya genelinde şiddetli kar yağışları, fırtınalar ve dondurucu soğukların etkisi hissedilebilir. Özellikle La Nina’nın etkisiyle bazı bölgelerde sıcaklıklar çok düşük seviyelere inerken, diğer bölgelerde fırtına ve kasırga gibi aşırı doğa olayları görülebilir.
Türkiye de bu iklimsel değişimden payını alacak. La Nina’nın, Türkiye’yi nasıl etkileyeceğiyle ilgili konuşan meteorologlar, ülkede bu kış dondurucu soğukların ve yoğun kar yağışlarının görülebileceğini belirtiyor. Özellikle İç Anadolu, Doğu Anadolu ve Karadeniz bölgelerinin La Nina'dan daha fazla etkilenmesi bekleniyor. Marmara ve Ege bölgelerinde ise şiddetli rüzgarlar ve sağanak yağışlar gibi olumsuz hava koşullarının oluşabileceği tahmin ediliyor.
La Nina Nedir ve Nasıl Etki Gösterir?
La Nina, Pasifik Okyanusu'nda oluşan bir iklim olayıdır ve okyanus yüzey sıcaklıklarının belirgin şekilde düşmesiyle birlikte tropikal hava akımlarında büyük değişikliklere yol açar. El Nino'nun tam tersi bir etki gösterir ve dünya genelinde hava olaylarını büyük ölçüde etkiler. El Nino sıcak ve kurak hava koşullarına neden olurken, La Nina soğuk, nemli ve fırtınalı hava olaylarını beraberinde getirir.
La Nina'nın yoğunluğuna ve süresine göre etkileri farklılık gösterebilir. Kimi yıllarda etkisi hafif yaşanırken, bazı yıllarda ciddi soğuk hava dalgaları ve aşırı doğa olaylarına yol açabilir. WMO'nun raporuna göre, La Nina'nın 2024-2025 kışında etkili olma olasılığı yüzde 60 civarında. Özellikle okyanus yüzey sıcaklıklarındaki değişim, atmosferde büyük ölçüde rüzgar ve basınç düzenlerini etkileyecek ve bu da dünyanın birçok bölgesinde aşırı soğuk hava dalgalarına yol açabilecek.
Türkiye'yi Nasıl Etkileyecek?
Türkiye, La Nina'nın etkilerini bu kış daha fazla hissedecek ülkeler arasında yer alıyor. Meteorologlar, ülkenin özellikle iç kesimlerinde dondurucu soğuklar ve yoğun kar yağışlarının yaşanabileceğini belirtiyor. Ayrıca, Ege ve Marmara bölgelerinde şiddetli rüzgarlar ve fırtınalar bekleniyor. Bu durum, özellikle ulaşım ve tarım gibi sektörlerde ciddi sıkıntılara yol açabilir.
Öte yandan, küresel iklim değişikliği nedeniyle Türkiye’deki genel hava koşullarının son yıllarda daha sert ve öngörülemez hale geldiği biliniyor. La Nina’nın etkisiyle Türkiye’nin farklı bölgelerinde beklenmedik doğa olaylarının yaşanması muhtemel. Yetkililer, vatandaşları bu süreçte dikkatli olmaları ve özellikle aşırı soğuklara karşı tedbir almaları konusunda uyarıyor.
Küresel Isınma La Nina’nın Etkilerini Hafifletebilir mi?
WMO Genel Sekreteri Celeste Saulo, küresel ısınmanın La Nina’nın soğutucu etkisini tamamen ortadan kaldırmasa da, uzun vadede küresel sıcaklık artışını sürdürdüğünü ifade etti. Sera gazlarının atmosferde yarattığı ısı birikimi, La Nina gibi kısa vadeli soğutucu etkiler gösterse bile, küresel sıcaklıkların uzun vadede artmaya devam edeceğini gösteriyor.
Bu da demek oluyor ki, La Nina olayının yaşanması dünya genelinde dondurucu soğukları beraberinde getirse bile, küresel iklimdeki genel ısınma eğilimi devam edecek. WMO, bu durumu göz önünde bulundurarak "Herkes İçin Erken Uyarılar" girişimiyle dünya genelinde aşırı hava olaylarına karşı erken uyarı sistemlerini güçlendirmeyi hedefliyor.
Son yılların en sıcak dönemlerinin kaydedildiğini belirten Saulo, 2020-2023 arasında La Nina'nın soğutucu etkilerine rağmen dünya genelinde sıcaklıkların rekor seviyelere çıktığını vurguladı.
Uzmanlardan Uyarılar
Meteorologlar ve iklim uzmanları, La Nina'nın özellikle 2024-2025 kışında sert hava koşulları getireceği konusunda uyarılarda bulunuyor. Yetkililer, ülkelerin bu sürece hazırlıklı olmalarını, altyapı ve enerji sistemlerinde gerekli önlemleri almalarını öneriyor. Türkiye’de de vatandaşların kış aylarına hazırlıklı olması, aşırı soğuklar, kar fırtınaları ve şiddetli rüzgarlara karşı tedbirli davranması gerektiği belirtiliyor.
WMO’nun bu kritik uyarıları doğrultusunda, önümüzdeki kış aylarında dünya genelinde beklenen doğa olaylarına karşı dikkatli olunması gerektiği vurgulanıyor.
