Rekolte Artıyor Ama Fiyatlar Düşmüyor
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) son tahminlerine göre 2024’te zeytin üretiminin 3,6 milyon tona ulaşması bekleniyor. Bu üretimin yüzde 32’sinin sofralık zeytin, yüzde 68’inin ise yağlık zeytin olarak değerlendirilmesi ve 450-500 bin ton arasında zeytinyağı üretilmesi öngörülüyor. Yani Türkiye, zeytin rekoltesinde bir sorun yaşamıyor. Ancak buna rağmen piyasadaki fiyat artışı endişe verici bir şekilde devam ediyor. Türkiye Ziraat Odaları Birliği’nin (TZOB) ekim ayı verilerine göre zeytinyağı fiyatları bir yılda yüzde 59 oranında zamlandı.
Kutlu, bu yüksek rekolteye rağmen zeytinyağı fiyatlarının düşmemesini sorgularken, üreticinin elindeki zeytin fiyatlarında bir değişiklik olmamasına dikkat çekiyor. Üretici, kilosunu düşük fiyatlardan satmak zorunda kalırken, tüketici raflarda zamlı fiyatlarla karşılaşıyor. Kutlu, “Eğer üretimde bir sorun yoksa, fiyatlar neden bu kadar yüksek?” diye sorarak bu durumu sorguluyor.
İhracat mı Fiyatları Yükseltiyor?
Gazi Kutlu’ya göre zeytinyağı fiyatlarındaki artışın nedenlerinden biri de ihracat politikaları. Türkiye’de üretici, ürününü yurtdışına satmayı karlı bulduğu için iç piyasaya az miktarda zeytinyağı sunuluyor ve bu da fiyatların yükselmesine yol açıyor. Kutlu, ülke içinde yüksek fiyatlardan dolayı vatandaşların zeytinyağına erişim sıkıntısı yaşadığına vurgu yaparak, ihracatın sınırlandırılması gerektiğini savunuyor.
“Ayçiçeği ithalatına milyonlarca dolar para ödeyeceğimize soframıza zeytinyağını koyalım,” diyen Kutlu, Türkiye’nin ayçiçek yağına bağımlı hale getirilmesini eleştiriyor. Ülkede bu kadar zeytinyağı üretilirken, vatandaşların bu nimetten faydalanamamasını eleştiriyor ve “Biz vatandaşların kendi ülkemizde üretilen nimetten faydalanmaya hakkı yok mu?” diyerek yetkililere sesleniyor.
Çözüm Ne Olmalı?
Kutlu’ya göre çözüm, öncelikle ihracata yönelik düzenlemelerden geçiyor. Zeytinyağının iç piyasada daha uygun fiyatlarla satışa sunulabilmesi için üreticiyi destekleyici önlemler alınması ve yurtdışına yapılan satışların kontrollü bir şekilde gerçekleştirilmesi gerektiğini belirtiyor. Böylelikle hem üretici mağdur edilmemiş olacak hem de tüketici uygun fiyatlarla zeytinyağına erişebilecek.
Zeytinyağı, Türkiye’nin “milli nimeti” olarak görülürken, hem üreticinin hem de tüketicinin memnun olabileceği bir çözümün bulunması, sağlıklı ve sürdürülebilir bir zeytinyağı piyasası için büyük önem taşıyor. Gazi Kutlu, zeytin ve zeytinyağında yaşanan fiyat dengesizliğine çözüm bulunması gerektiğini belirterek, vatandaşların bu doğal ürüne uygun fiyatlarla ulaşabilmesi için yetkililere çağrıda bulunuyor.
