Bayraktar, üretici ile market arasındaki fiyat uçurumunun her geçen yıl derinleştiğini ve bu durumun üreticileri zor durumda bıraktığını ifade etti.
2024 Yılında Fiyatlarda Dikkat Çeken Artışlar
Bayraktar, TZOB tarafından ülke genelindeki ziraat odalarından derlenen verilere dayanarak yaptığı açıklamada, 2024 yılı boyunca markette izlenen 41 ürünün 40'ında fiyat artışı yaşandığını, yalnızca 1 üründe fiyat düşüşü kaydedildiğini belirtti. Marketlerde fiyatı en fazla artan ürünün beyaz lahana olduğunu söyleyen Bayraktar, üreticide ise en büyük fiyat artışının mandalinada görüldüğünü bildirdi.
Market fiyatlarında en yüksek artışın beyaz lahanada yüzde 179,1 ile gerçekleştiğine dikkat çeken Bayraktar, "Beyaz lahanadaki bu artışı yüzde 135 ile mandalina, yüzde 115,2 ile patlıcan ve pırasa, yüzde 98,5 ile limon izledi. Buna karşılık, fiyatı en fazla düşen ürün ise yüzde 16 ile patates oldu" dedi.
Üretici fiyatlarında ise en büyük artışın yüzde 276,5 ile mandalinada yaşandığını ifade eden Bayraktar, "Mandalinayı yüzde 270,4 ile karnabahar, yüzde 166,2 ile beyaz lahana ve yüzde 153 ile pırasa takip etti. Buna karşılık, fiyatı en fazla düşen ürün ise yüzde 59,8 ile patates oldu. Zeytinyağı, Antep fıstığı ve kuru kayısıda ise üretim artışına bağlı olarak fiyatlarda gerileme yaşandı" diye konuştu.
Aralık 2024 Verileri: Market ve Üretici Fiyat Farkı Tırmanıyor
Bayraktar, Aralık 2024'te markette 41 ürünün 24'ünde fiyat artışı, 17'sinde ise düşüş gözlemlendiğini ifade etti. Bu dönemde market fiyatı en çok artan ürün yüzde 75,6 ile beyaz lahana olurken, fiyatı en çok düşen ürün yüzde 35,5 ile karnabahar oldu.
Market fiyatlarındaki artışın tüketiciyi olumsuz etkilediğini belirten Bayraktar, üretici ve market fiyatları arasındaki farklara dikkat çekerek, "Limon 4,1 kat, patates 4 kat, portakal 3,7 kat ve havuç 3,4 kat fazlaya tüketiciye ulaştı. Üreticide 7 lira olan limon markette 30 liraya, 4 lira olan patates 18 liraya, 10 lira olan portakal 37 liraya, 11 lira olan havuç ise 37 liraya satıldı" dedi.
Doğal Afetler ve Maliyet Artışları Üretimi Daralttı
Bayraktar, üreticide fiyatların artışında doğal afetlerin ve üretim maliyetlerindeki yükselişin etkili olduğunu ifade etti. Kış sebzelerinde birim alandan alınan verimin azalması ve üretici fiyatlarının geçtiğimiz yıl düşük seyretmesi nedeniyle üretim alanlarının daraldığını belirten Bayraktar, şu açıklamalarda bulundu:
"Seracılığın yoğun yapıldığı kıyı şeritlerimizde meydana gelen doğal afetler, üretimi olumsuz etkiledi. Özellikle patlıcan, yeşil soğan, beyaz lahana ve karnabaharda arzın azalması fiyatları artırdı. Buna karşın, patatesteki üretim artışı fiyatları baskıladı."
Girdi Maliyetleri Yüksek Seviyede
Bayraktar, gübre, yem, tarım ilacı, elektrik ve mazot gibi tarımsal girdilerde yaşanan fiyat artışlarının üretim maliyetlerini yükselttiğini ve üreticiyi zor durumda bıraktığını vurguladı. Üreticinin bu maliyet baskısı altında üretim yapmaya çalıştığını belirten Bayraktar, "Üreticimiz hak ettiği değeri göremediği için üretimden uzaklaşıyor. Bu durum, uzun vadede hem üreticiyi hem de tüketiciyi olumsuz etkileyecektir" ifadelerini kullandı.
Bayraktar, üretici ile market arasındaki fiyat farklarının azaltılması ve tarımsal üretimde sürdürülebilirliğin sağlanması için etkin politikalar geliştirilmesi gerektiğinin altını çizerek, yetkililere bu konuda çözüm çağrısında bulundu.
