Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, son dönemde dikkat çeken bu fiyat farklarına dair açıklamalarda bulunarak, bazı ürünlerde yaşanan fiyat artışlarının nedenlerine dair önemli bilgiler paylaştı.
Limonun Fiyat Farkı Yüzde 253,7’yi Aştı
Kasım ayında üretici ile market arasındaki en fazla fiyat farkı, limonda görüldü. Üreticide 8 lira 25 kuruş olan limon, marketlerde 29 lira 18 kuruşa kadar satıldı. Bu da fiyat farkının yüzde 253,7’ye ulaşmasına neden oldu. TZOB Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, bu yüksek fiyat farkını, limonun üreticiden markete olan yolculuğunda yaşanan arzdaki dengesizliklere bağladı. Bayraktar, limonun ardından patates, kuru kayısı, havuç ve Antep fıstığının da fiyat farkı açısından dikkat çeken ürünler arasında yer aldığını belirtti.
Patlıcan ve Karnabahar Fiyatlarında Artış
Kasım ayında en fazla fiyat artışı ise marketlerde patlıcanda görüldü. Patlıcanın fiyatı, yüzde 69,2 oranında bir artış göstererek marketlerde en fazla zamlanan ürün oldu. Üreticide ise en fazla fiyat artışı karnabaharda yaşandı. Karnabaharın üreticiden satış fiyatı, yüzde 153,4 oranında bir artışla dikkat çekerken, bu artışı beyaz lahana, patlıcan ve kuru soğan takip etti.
Bayraktar, patlıcandaki artışın özellikle tarladan sera üretimine geçişte yaşanan arz düşüşünden kaynaklandığını ifade etti. Diğer taraftan, soğan ve patatesin depoya alınması ve işçilik ile depo maliyetlerinin artması, bu ürünlerin fiyatlarını yükseltti.
Zeytinyağı ve Portakalda Fiyat Düşüşü
Kasım ayında fiyatı azalan ürünler arasında ise zeytinyağı ve portakal öne çıktı. Zeytinyağı fiyatı, yüzde 10,8 oranında bir düşüş gösterirken, portakalda da yüzde 17,2 oranında bir fiyat azalışı gözlendi. Bu ürünlerdeki fiyat değişimlerinin, zeytinyağı piyasasında yaşanan durgunluk ve talep azalışından kaynaklandığı belirtildi. Portakalda ise meyve sezonunun sonlarına yaklaşılması ve arz artışı etkili oldu.
Üreticide Fiyat Artışı Gösteren Ürünler
Üreticide Kasım ayında fiyat artışı gösteren 34 üründen 20’sinin fiyatı yükseldi. Bu ürünlerin başında karnabahar, beyaz lahana, patlıcan ve kuru soğan yer alırken, üreticide fiyatı azalan ürünlerin başında ise limon, kabak ve havuç yer aldı.
Fiyat Düşüşünün Sebebi Arz Artışı
Bayraktar, limon ve kabakta görülen fiyat düşüşlerinin nedenini arz artışına bağladı. Bu ürünlerde, üretimin artması sonucu fiyatlarda gerileme yaşandı. Diğer yandan, talebin arttığı karnabahar gibi ürünlerde ise fiyat artışı gözlendi. Ayrıca, zeytinyağı piyasasında görülen durgunluk, fiyat düşüşlerinin başlıca nedenlerinden biri olarak değerlendiriliyor.
Fiyat Farkları ve Üretici Desteği İhtiyacı
Bayraktar, üretici ve market arasındaki fiyat farklarının yalnızca tüketiciyi değil, aynı zamanda üreticiyi de olumsuz etkilediğini belirtti. Fiyat makasının bu kadar açılması, piyasada belirsizlik yaratırken, üreticilerin maliyet artışlarıyla başa çıkabilmek için daha fazla desteğe ihtiyaç duyduğunu vurguladı.
Sonuç olarak, Kasım ayında Türkiye’de üretici ile market arasındaki fiyat farklarının büyük bir bölümünü etkileyen faktörler arasında arz dengesizlikleri, talep artışı ve üretim değişiklikleri yer alıyor. Üreticinin bu süreçte daha fazla destek alması gerektiği, fiyat farklılıklarının giderilmesi için ciddi adımlar atılması gerektiği dile getiriliyor.
