Özellikle, 1999 ve sonrasındaki sigorta giriş tarihine sahip çalışanlar, emeklilik şartlarını sağladıklarında kendi isteğiyle işten ayrılmalarına rağmen kıdem tazminatı alabilirler. Peki, istifa ederek kıdem tazminatı almak gerçekten mümkün mü? İşte bu sorunun cevabını ve farklı dönemlere göre kıdem tazminatı şartlarını mercek altına aldık.
Kıdem Tazminatına Hak Kazanmak İçin Hangi Şartlar Gerekli?
Kıdem tazminatına hak kazanabilmek için öncelikle, çalışanın son iş yerinde en az bir yıl çalışmış olması gerekiyor. Ancak, yalnızca işverenin iş sözleşmesini feshetmesi durumunda tazminat almak mümkün değil. İş Kanunu, belirli durumlar altında çalışanların istifa etseler dahi kıdem tazminatı almasına olanak tanıyor. Bunlardan en önemlisi, 1475 sayılı İş Kanunu'nun 14. maddesinde yer alan emeklilikle ilgili düzenlemedir. Bu maddeye göre, emeklilik için gerekli prim gününü tamamlayan ve yaş şartını beklemeyen çalışanlar, kendi isteğiyle işten ayrıldıklarında kıdem tazminatı hakkı kazanabiliyor.
Sigorta Girişine Göre Kıdem Tazminatı Şartları
Sigorta girişi yapılan tarih, kıdem tazminatına hak kazanma şartlarını belirleyen en önemli faktördür. Farklı dönemlerde sigortalı olan çalışanlar için farklı prim ve yıl şartları uygulanmaktadır.
Birinci Dönem: 8 Eylül 1999 Öncesi
Bu dönemde sigortalı çalışanlar, 3600 prim günüyle kıdem tazminatına hak kazanabiliyor. Son iş yerinde en az bir yıl çalışmış ve bu prim gününü tamamlamış olan kişiler, SGK’dan alınacak yazı ile işten ayrılabilirler.
İkinci Dönem: 8 Eylül 1999 – 30 Nisan 2008
Bu dönemde ise iki farklı şart uygulanıyor:
7000 Gün Şartı: Kadın ve erkek fark etmeksizin 7000 prim günü tamamlayan çalışanlar kıdem tazminatı alabiliyor.
4500 Gün ve 25 Yıl Şartı: 4500 prim günü ve 25 yıl sigortalılık süresi olan çalışanlar da tazminat alabiliyor. 1999 sigorta girişi olanlar için bu 25 yıllık süre, 9 Eylül 2024 tarihinde dolacak.
Üçüncü Dönem: 1 Mayıs 2008 ve Sonrası
Bu tarihten sonra sigortalı olan çalışanlar için prim şartı 7200 güne yükseltilmiş olup, kademeli bir sistem uygulanmaktadır:
2008 Girişi: 4600 prim günü.
2009 Girişi: 4700 prim günü.
2016 ve Sonrası: 5400 prim günü.
Kıdem Tazminatı İçin SGK Yazısı Şartı
Kıdem tazminatına hak kazanmak isteyen çalışanların, emeklilik için gerekli olan yaş dışındaki şartları tamamladıklarını gösteren bir SGK yazısı alması gerekiyor. Bu yazı, çalışanın emeklilik hakkı kazandığını belgeliyor ve işten ayrılmadan önce SGK’dan temin edilmesi şart. SGK yazısı alınmadan işten ayrılan çalışanlar, kıdem tazminatı alamaz. SGK yazısı alındıktan sonra ise işyerine verilen istifa dilekçesinde, "Yaş dışındaki emeklilik şartlarının tamamlanması nedeniyle işten ayrılma" gerekçesi açıkça belirtilmelidir.
Kısmi Emeklilik ve Kıdem Tazminatı
Kısmi emeklilik de kıdem tazminatına hak kazanmak için önemli bir kriteri oluşturuyor. Kısmi emeklilik için şu şartlar aranır:
1999 Öncesi: 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 prim günü.
1999-2008 Arası: 25 yıl sigortalılık süresi ve 4500 prim günü.
2008 Sonrası: 4600 ile 5400 gün arasında kademeli prim günü şartı.
