6 Şubat 2023'te Kahramanmaraş merkezli yaşanan büyük deprem, 11 ilde yıkıcı etkiler bırakırken, bu illerin toplam ihracatında ciddi bir düşüş yaşandı. Depremin ardından yaralar sarılmaya çalışılsa da, bölgenin 2024 yılı ihracatı hala deprem öncesi döneme göre yüzde 23 geride.
İhracatta Yavaş İyileşme
2022 yılında yaklaşık 25 milyar dolarlık ihracat gerçekleştiren Kahramanmaraş, Hatay, Osmaniye, Adıyaman, Diyarbakır, Şanlıurfa, Gaziantep, Kilis, Adana, Malatya ve Elazığ’ın ihracatı, 2023 yılında yüzde 27 düşerek 18,2 milyar dolara geriledi. 2024 yılında ise bu iller, toplamda 19,2 milyar dolarlık ihracata ulaştı. Bu, bir önceki yıla göre yüzde 5,7’lik bir artış anlamına gelse de 2022 yılı rakamlarına henüz ulaşılamadı.
Gaziantep ve Osmaniye'de Düşüş Sürüyor
İller bazında bakıldığında, Hatay, Adana ve Şanlıurfa gibi iller ihracatını artırırken, Gaziantep, Osmaniye ve Elazığ'da düşüşün devam ettiği görüldü. Osmaniye’nin ihracatı 2024 yılında yüzde 18,2 gerileyerek 129,4 milyon dolara düştü.
Adana Sanayi Odası Başkanı Zeki Kıvanç, Adana’nın ihracat başarısına dikkat çekerek, "2024 yılında ihracatımız 3 milyar 45 milyon dolara ulaştı. Ancak bu rakamlar yeni başarılar için bir başlangıç" dedi.
Personel Sorunu ve Teşvik Eksikliği
Malatya Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Oğuzhan Ata Sadıkoğlu, deprem sonrası yaşanan zorluklara değinerek, "Organize sanayi bölgemiz ayakta kalsa da personel sayımız yüzde 30 oranında düştü. Bu durum üretim kapasitemizi ve ihracatımızı olumsuz etkiliyor. Ayrıca, 6. Bölge teşviklerinin süresi uzatılmalı. Teşviklerin sona ermesi firmalarımızı tedirgin ediyor," dedi.
İhracat Artışı Ülke Ortalamasının Üzerinde
Depremden etkilenen illerin ihracatı 2024 yılında ülke ortalamasının üç katı hızla artarak yüzde 5,7 büyüdü. Ancak sanayinin toparlanması için daha fazla destek ve uzun vadeli teşvik programlarına ihtiyaç duyuluyor.
Destek Şart
Uzmanlar, depremzede illerin ihracatını artırabilmesi için teşvik sürelerinin uzatılması, üretim maliyetlerinin azaltılması ve bölgeye özel desteklerin sağlanması gerektiğini vurguluyor. Sanayicilerin azmiyle yakalanan bu ivmenin sürdürülebilir olması için kapsamlı politikaların uygulanması şart.
