Türkiye Gazeteciler Sendikası (TGS), 72. yaşını kutluyor. 10 Temmuz 1952'de İstanbul Gazeteciler Sendikası (İGS) olarak kurulan TGS, yıllar boyunca gazetecilerin haklarını koruma ve basın özgürlüğü mücadelesini sürdürdü.
Kurucular arasında yer alan Hıfzı Topuz, sendikanın kuruluş amacını şu sözlerle açıklamıştı: "1950'lerin başında yalnız Akşam’da değil, diğer gazetelerde de gazetecinin hiçbir güvencesi yoktu. Patronlar, diledikleri gibi adam alırlar, istedikleri anda gazetecinin işine son verirlerdi. Tazminat ödemek gazete sahibinin keyfine kalmış bir şeydi. Herkes korkardı. Gazeteciler işçi sayılmadıkları için işçi haklarından da yararlanamıyordu. Durumumuz çok sallantıdaydı."
TGS’nin Kuruluşu ve İlk Yıllar
10 Temmuz 1952’de İstanbul Gazeteciler Sendikası adıyla kurulan sendikamız, 1955’te hükümetin başarısız politikalarını eleştiren gazeteciler tutuklanırken basın özgürlüğü mücadelesini yükseltti. 1957’de savunduğu değerler nedeniyle dokuz ay kapatılan sendika, 1961’de 212 Sayılı Basın İş Kanunu’nun çıkmasında öncü rol oynadı. Gazeteci patronlarının engellemelerine karşı “Basın” gazetesini çıkararak “Simidimiz ve hürriyetimiz için” yürüyüşler örgütledi.
Ulusal ve Uluslararası Mücadele
1963’te Türkiye Gazeteciler Sendikası adını alarak ulusal bir örgütlenmeye dönüşen sendikamız, 1965’te Uluslararası Gazeteciler Federasyonu (IFJ) üyesi oldu. 1972’de IFJ’nin 11. Dünya Kongresi’ne İstanbul’da ev sahipliği yaptı.
1980 Darbesi ve Sonrası
1980 darbesi ile hak grevi ve dayanışma grevi yasaklandı, basın özgürlüğü kısıtlandı. Ancak TGS durmadı, anayasa konferansları ve demokrasi panelleri düzenledi. 1983’te değişen Sendikalar Kanunu ile yalnızca gazete, dergi ve ajanslarda örgütlenmeye başladı.
Grevler ve Toplu İş Sözleşmeleri
1984’te yeniden toplu iş sözleşmeli düzene geçildi. TGS, Milliyet, Tercüman, Güneş, Anadolu Ajansı gibi birçok kuruluşla toplu iş sözleşmeleri imzaladı. 2009’da Sabah-ATV grubunda greve başlandı ve gazetecilere yönelik büyük bir tutuklama ve baskı dalgası yaşandı.
Günümüzde TGS
Bugün TGS, Gazete Duvar, Bianet, Evrensel, Reuters, BBC gibi birçok medya kuruluşunda toplu iş sözleşmeleri imzalıyor. Hürriyet gazetesi, Halk TV ve Discovery Channel gibi yerlerde hukuki mücadele devam ediyor. 2022’de BBC grevini, 2023’te AFP grevini başarıyla sonuçlandıran sendikamız, 2023’te başlayan Sputnik grevini sürdürüyor.
TGS’nin Geleceği
72 yıllık tarihi boyunca grev, direniş ve basın özgürlüğü mücadelesi ile geçen TGS, gazetecilerin haklarını korumaya devam ediyor. Patronların kâr hırsına gazetecileri ve haber alma özgürlüğünü kurban vermeden, meslektaşlarımızın hak ve hukukunu korumaya devam edeceğiz. Çünkü birlikte güçlüyüz!