Eski dönemlerde evde üretilen ekşi mayalarla hazırlanan organik esmer ekmek, doğal ve sağlıklı bir besin kaynağı olarak biliniyordu. Ancak, bu geleneksel ekmeğin yerini kimyasal işlemlerle üretilen beyaz ekmek aldı.
Genetiği Değiştirilmiş Cüce Buğday ve Beyaz Ekmek
ABD, 1948 yılında Anadolu'nun geleneksel siyez ve kavılca buğdaylarının genetik yapısını değiştirerek 48 kromozomlu “Cüce Buğday” türünü geliştirdi. Bu tür, genetiğiyle oynanmış bir ürün olarak tanımlanıyor ve verimliliği artırmak amacıyla kimyasal gübreler ve ilaçlarla desteklendi. Ancak, bu buğday türü hem besin değerini kaybetti hem de sağlık sorunlarına yol açtı.
1950’den itibaren ABD, “ihtiyaç fazlası” olarak adlandırdığı bu buğdayı Türkiye’ye yardımlarla soktu. Türkiye, kurak geçen yıllarda ucuz ve genetiği değiştirilmiş buğdayı ithal etmeye başladı. Beyaz ekmeğin yaygınlaşmasıyla birlikte, ülkemizde gluten, çölyak, diyabet, obezite ve diğer otoimmün hastalıklar ciddi şekilde artış gösterdi.
Beyaz Ekmeğin Sağlık Üzerindeki Etkileri
Beyaz ekmek, birçok katkı maddesi içeren endüstriyel unlardan yapılmakta ve bu da sağlık sorunlarına zemin hazırlıyor. Bu ekmeğin tüketimi, tıka basa yemenin yanı sıra sağlık sorunlarına da yol açtı; şeker hastalığı, astım, alerjiler ve nörolojik hastalıklar gibi pek çok rahatsızlık baş gösterdi. Ayrıca, beyaz ekmeğin çabuk bozulması, büyük miktarda ekmeğin çöpe atılmasına neden oluyor.
Esmer Ekmeğin Faydaları ve Halk Sağlığı
Esmer ekmek, hem bütçe hem de sağlık açısından daha uygun bir seçenek olarak öne çıkıyor. Ancak, bu konuda halkın doğru bilgilendirilmediği ve beslenme uzmanlarının bu bilgileri yeterince aktarmadığı belirtiliyor. Dünya ortalamasının beş katı ekmek tüketen Türkiye, aynı zamanda ekmek israfında da en yüksek seviyelerde yer alıyor.
Avrupa ülkeleri, Marshall Yardımı ile beyaz ekmeğe geçtikten sonra sağlığına zarar verdiğini fark ederek bu alışkanlıktan vazgeçti. Beyaz ekmek yerine tam buğday ve esmer ekmek tüketimi, sağlık açısından önemli bir değişim sağlayabilir.
Geleneksel Tarım ve Ata Tohumu Desteği
Sağlıklı beslenmenin ve hastalıklardan korunmanın anahtarı, genetiği değiştirilmemiş ve kimyasal katkı maddesi içermeyen gıdaları tüketmekte yatıyor. Yerli ata tohumu kullanarak yapılan geleneksel tarımın desteklenmesi, sağlıklı ve doğal gıdalara erişimi artırabilir. Çiftçilerin bu tür üretim yöntemlerine teşvik edilmesi, devlet desteğiyle mümkün olacaktır.
Tüketicilerin neye para ödediğini bilmesi, sağlıklı seçimler yapabilmesi açısından büyük önem taşıyor. Doğal ve katkı maddesi içermeyen gıdaların teşvik edilmesi, hem bireylerin hem de toplumun sağlığını olumlu yönde etkileyebilir.
