Fermente süt ürünleri, batı kültüründe şekerli bir şekilde tüketilmekte iken doğu kültüründe ise daha çok baharatlı, acı ve tuzlu tüketiliyor. Bu üretimin aroma kullanımı ile ilgili merak edilenleri, Çukurova Üniversitesi Gıda Mühendisliği Bölümü Prof. Dr. Nuray Güzeler şu açıklamalarda bulundu:
Fermente süt ürünlerinin kullanımı her kültürde farklı
Avrupa kültüründe kahvaltıda sütlü içecek kullanımı yaygın bir şekilde tercih ediliyor. Özellikle mısır gevreğinin içerisine süt ve yoğurt katılıyor. Protein açısından karbonhidrat ile birlikte enerji ihtiyacının büyük bir kısmı karşılanıyor. Çukurova Üniversitesi Gıda Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Nuray Güzeler’e göre de batıda süt ürünlerinin kullanımı doğu toplumlarına göre farklılık gösteriyor. Meyvelerin ve şeker ağırlıklı tüketilen atıştırmaların, tatlılar ve sütlü içecekler ile genellikle sıcak tercih edildiğini söyleyen Güzeler, “Avrupa mutfağında yapılan yemekler, soslar ve sütlü içecekler çok yönlü kullanım alanında değerlendiriliyor. ‘Smoothie’ diye adlandırılan hepimizin bildiği bir ürün var. Taze meyvelerden oluşturulan bu sütlü içecek içerisinde yoğurt meyve suyu karıştırılarak oluşturuluyor. Avrupa’da sütlü içeceklerin çeşitliliği modern beslenme açısından daha fazla yenilik oluşturmuştur. Veganlar tarafından tercih edilen bir diğer ürün ise bademden elde edilen badem sütü. Kuruyemişi 8-10 saat su içerisinde beklettikten sonra karıştırıcı içerisinde püre haline getirerek badem sütünü elde ediyorlar” diyor.
Adana’da, benzeri görülmemiş ayran çeşidi
Ülkemizin doğu bölgelerinde süt ürünlerinin kullanımı ise farklılık gösterebiliyor. Prof. Dr. Nuray Güzeler, Malatya'nın Pütürge ilçesine ait olan "Acılı Ayran" adı verilen bir ayran çeşidi olduğunu söylerken bu yörede yetişen bitkilerin de ayrana ilave edilmesiyle kendine özgü ekşi ve acı bir lezzet elde edildiğini söyledi. Güzeler, ülkemizdeki yöresel mutfak çeşitliliğinin içecek kültürümüze de yansıdığını vurgulayarak, bu durumun içeceklerimizin çeşitliliğini zenginleştirdiğini belirtti.
Günümüzde insanlar, içecekleri farklı bileşenler ile bir araya getirerek farklı tatlar elde etme çabası içerisine girmiş durumdalar. Bazen eşsiz bir lezzet yakalanabilirken bazen de durum vahim olabiliyor. Bu farklı lezzet girişiminde olan isimlerden biri de Osman Aslan. Türkiye’nin vazgeçilmez içeceklerinden biri olan ayranı nane, limon, kekik, zeytinyağı ve soda gibi farklı bileşenler ile birleştiren Osman Aslan, bu alanda iddialı olduğunu söylüyor.
Ayranın formülünü yıllar öncesinde denediğini ve yıllardır da satış yaptığını belirten Aslan, “Benim ayranım bağımlılık yapıyor. Bir kez içen vazgeçemiyor. Şehir dışından içenler Adana’ya geldiğinde mutlaka bana uğruyor. Ben bu ayranı yaptıktan sonra birçok kişi bu formülü denemeye kalktı ama yapamadı. Önümüzdeki günlerde ayranımın patentini almayı düşünüyorum” dedi.
“Acılı ayranımın markalaşmasını istiyorum”
Osman Aslan, ülkemizde yaygın olarak en fazla tüketilen içeceğin ayran olduğunu ve kendi acılı ayranının markalaşmasını istediğini söyledi. Aslan, ayranının diğerlerinden farklı bir aroma içerdiğini ve süt ürünlerinin genellikle acı bir tatla tüketilmediğini vurguladı. Ürününü satarken yaptığı tarifinin arkasında durduğunu belirtti. “Yenilik oluşturmaya çalışıyorum. Ayranım farklı içerikle sunulduğu için müşterilerin ilgisini çekti” diyen Aslan, hedefinin acılı ayranının markalaşarak bir değer olmasını, bu ürünün sofralarda şalgam gibi alternatif olabileceğini ve sağlık açısından da faydalı olduğunu düşündüğünü dile getirdi.
Osman Aslan, "Ülkemizde yemek kültürü çok çeşitlidir. Her yemeğin yanına her içecek yakışmaz. Gazlı ve şekerli içecekler tüketildiği zaman insanlar yedikleri yiyeceklerden bir şey anlamıyorlar ve kolayca doyuyorlar. Ama acılı ayran öyle mi? İştah açıcı özelliği var. Müşterilerim ayranımı tercih ederken ayrıca çiğ köftemi de satın alıyorlar." diye de ekledi
Otobüs yolcularının ve esnafların ilgisini çeken ayran
Adana Merkez Otogarı'na gelen yolcular ve ıtogar esnafı, tercihlerini Osman Aslan'ın büfesinden yana kullanıyor. Aslan'ın sunmuş olduğu acılı aroma içeren ayran, yolculuk öncesinde herkesin tercih ettiği bir lezzet haline geldi.
Mehmet Aylak, 11 yıldır Adana Merkez Otogarında esnaflık yapıyor. Osman Aslan'ı renkli kişiliğiyle tanıyan Aylak, otogara gelen yolcuların "acılı ayran" ismini duyduklarında meraklandıklarını belirtti. Aylak, "İlk duyduğumda inanamamıştım, acılı ayran nasıl olabilir, tadı nasıl?" diyerek meraklandığını söyledi. Ayranın içerisinde birçok bitki bulunduğunu ve acı aromasının bu bitkilerle elde edildiğini Osman Aslan'dan öğrendiğini söyleyen Aylak, ayranın taze olarak tüketilmesine de vurgu yaptı.
Aylak, iş yerindeyken yemek molalarında Osman Aslan'ın büfesinden acılı ayran almayı tercih ettiğini dile getirdi. "Paketlenmiş içecekleri tercih etmiyorum. Yoldan gelen yolcular karınları aç bir şekilde geliyorlar, otogarda atıştırmalık bir şeyler yemek istiyorlar. Yediklerinin yanında ise içecek olarak Adana sıcağında biz Adanalılar acıyı sevdiğimiz için acılı ayranı tercih ediyorlar" şeklinde konuştu.